2020 VEKE 16

Å vakne kl 0410 av over 20 orrhanar som startar spelet, er ei av mine heftigaste naturopplevingar så langt – eit minne for livet!

Eg er ein stad sør i Østerdalen på ein orrfuglleik kor Floris Smeets har lagt til rette for fotografering.

Orrfuglens vårspel skulle vere vel kjent for dei fleste. Denne spelplassen ligg på ei myr eit stykke frå allfarveg. Myra var snø og isdekt og teltet var satt opp i utkanten av spelplassen. Eg går inn til myra på ettermiddagen for å overnatte i fototeltet.

Kvelden på spelplassen blir minneverdig; duetrosten syng, eit gåsepar – kanadagås – flyg over. Lett å kjenne igjen på sin lyd; a-onk, a-onk…. Tre traner lander på myra. Det blir fort klårt at det er eit par og ein beilanda hann. Etter mykje fram og tilbake blir inntrengaren jaga vekk. Og for riktig å understreke at dei to gjenverande er par, så parar dei seg før dei tar til vingene og flyg ned i dalen.

Kl 0410 «dett» dei første orrhanane ned på leiken. Litt forsiktig kurring og sjoing og så er spelet i gang – eit bulder av ein annen verden.

0428 – spelet er i full gang. To orrhøner piffer opp stemningen.

Frå Miljølære.no: Orrfuglen er en hønsefugl som lever i skog og heilandskap. Orrfuglene kan virke ganske runde i kroppen, lik de fleste andre hønsefuglene.

I tillegg har orrfuglene kraftig nebb som er velegnet til å beite planter og knopper med. Hannen er svart med noen hvite fjær under stjerten. Hunnen kalles orrhøne. Den er spraglete rødbrun. Orrhønene går lett i ett med skogbunnen, og de er vanskelige å oppdage når de sitter på bakken.

Om sommeren beiter orrfuglene på bær og lyng som de finner på skogbunnen. Når du går i skogen kan en orrfugl plutselig flakse opp. Den forsvinner raskt mellom trærne med hurtige vingeslag.

Om vinteren beiter orrfuglene på bjørkeknopper. Om våren samles de på spillplasser på myrer og islagte vann. Hannene lager en buldrende spillyd som du kan høre på langt hold. De sloss om å være i sentrum av leiken. Senterhanene er de som får parre seg med flest orrhøner.

Litt før fem letter plutseleg alle fuglane – det blir plagsomt stille. Sangen til ein duetrost bryt stillheten. Tilbake på spellplassen sit ein einsleg hane. Det går bortimot ein halv time. Eg har så vidt tenkt at det var det, smådupper litt – men så er flokken her att.

Og så speles det …

Eg har tinga ei natt til i fotoskjulet – kl litt over fire er orrhanane på plass og spelet er i gang. Akkurat som morgonen før tar dei til vingene litt før fem og blir vekke ei tid. Men dei er tilbake i det sola bader spelsplassen i eit fantastisk lys.